Хуучин монгол бичгийг латин үсгээр хэрхэн галигладаг юм бол... Хааяа нэг хэл шинжлэлийн судалгааны ажил харж байхад хуучин монгол эхтэй нь латин галигийг нь хадсан харагддаг. Жаахан хайгаад үзсэн, нилээд олон хувилбар байна. Жаахан цэгцтэй, мөн сүүлийн үеийнхээс нь түүвэрлэвэл:
- Eesti Keele Instituut (Institute of the Estonian Language) - http://transliteration.eki.ee дээр, Thomas T. Pedersen гэж хүний ажил байна.
http://transliteration.eki.ee/pdf/Mongolian.pdf
LinguaMongolia-гийн Emyr R. E. Pugh үүнээс санаа авч судалгааны ажилдаа хэрэглэсэн бололтой. Дээрх галигтай ялгаатай зүйл алга.
http://www.linguamongolia.co.uk/The%20Mongolian%20Script.pdf - Wikipedia - http://en.wikipedia.org/wiki/Mongolian_script
- М.Эрдэнэчимэг эгчийн UNU/IIST, Technical Report-170 дээрх үсгүүдийн нэрээр авч болох талтай ч, үсгүүдээ "NA", "BA" гэхмэтчилэн амилсан хэлбэрээр нь нэрлэсэн болохоор галиг болгон хэрэглэхэд жаахан учир дутагдалтай юм.
UNU/IIST - Technical report-170
- Мөн Японы Цүкүба Их Сургуулийн хэсэг эрдэмтдийн япон хэл дээр бичигдсэн "伝統的モンゴル語の電子化方式とテキスト検索への応用" буюу "A Bidirectional Transliteration Method for the Traditional and Modern Mongolian Scripts" нийтлэлийг төлбөртэй байсан тул олж үзэж чадсангүй...
Дээрх аргаар монгол бичгийн үсгүүдийг галиглавал:
Эгшиг Үсгүүд
| № | Үсэг | Галиг | Unicode (Basic Set) |
| 1 | Эгшиг үсэг А | a | ᠠ |
| 2 | Эгшиг үсэг Э | e | ᠡ |
| 3 | Эгшиг үсэг И | i | ᠡ |
| 4 | Эгшиг үсэг О | o | ᠣ |
| 5 | Эгшиг үсэг У | u | ᠤ |
| 6 | Эгшиг үсэг Ө | ö | ᠥ |
| 7 | Эгшиг үсэг Ү | ü | ᠦ |
Гийгүүлэгч үсгүүд
| № | Үсэг | Галиг | Unicode (Basic Set) |
| 1 | Гийгүүлэгч үсэг Н | n | ᠨ |
| 2 | Гийгүүлэгч үсэг НГ | ng | ᠩ |
| 3 | Гийгүүлэгч үсэг Б | b | ᠪ |
| 4 | Гийгүүлэгч үсэг П | p | ᠫ |
| 5 | Гийгүүлэгч үсэг Г (эр үгийн) | ɣ | ᠭ |
| | Гийгүүлэгч үсэг Г (эм үгийн) | g | ᠭ |
| 6 | Гийгүүлэгч үсэг Х (эр үгийн) | q | ᠬ |
| | Гийгүүлэгч үсэг Х (эм үгийн) | k | ᠬ |
| 7 | Гийгүүлэгч үсэг М | m | ᠮ |
| 8 | Гийгүүлэгч үсэг Л | l | ᠯ |
| 9 | Гийгүүлэгч үсэг С | s | ᠰ |
| 10 | Гийгүүлэгч үсэг Ш | š | ᠱ |
| 11 | Гийгүүлэгч үсэг Т | t | ᠲ |
| 12 | Гийгүүлэгч үсэг Д | d | ᠳ |
| 13 | Гийгүүлэгч үсэг Ц, Ч | č | ᠴ |
| 14 | Гийгүүлэгч үсэг Ж, З | j | ᠵ |
| 15 | Гийгүүлэгч үсэг Й | y | ᠶ |
| 16 | Гийгүүлэгч үсэг Р | r | ᠷ |
| 17 | Гийгүүлэгч үсэг В | w,v | ᠸ |
Ингээд дээрх галигаар Д.Нацагдоржийн "Миний нутаг" шүлгийг галигласныг толилуулбал:
kentei, qangγai, soyon-u öndür sayiqan niruγun-ud
qoitu jüg-ün čimeg boluγsan oi köbči-yin aγulan-ud
menen, šarγ-a, nomin-u örgen yeke γobi-ud
emün-e jüg-ün manglai boluγsan elesün mangqan dalai-ud
ene bol minu törügsen nutuγ, mongγol-un sayiqan oron
Дээрх жишээг http://www.linguamongolia.co.uk хуудаснаас авсан болно.
